ŞAŞKINLIK
Gönlüm öylesine geniş, öyle ferah,
İlk defa görmüş gibi dünyayı,
Bir şaşkınlık içinde, yeniden doğmuş gibi;
Hatırlamam artık değil mi, dostlar,
Hatırlamam artık garipliğimi?
Can Yücel’in ‘’Kayıp Çocuk’’ isimli şiirinde belirttiği gibi beklenmeyen bir olay karşısında sanki ilk defa dünyayı görmüş gibi şaşkınlıkla bakılır. Hayat karşısında donanımlı ve deneyim sahibi olanlar şaşkınlığı nadiren yaşarlar. “Feleğin çemberinden geçmek” deyimi, bu insanlar içindir. Acı tatlı olaylar yaşayarak tecrübe kazanıp olgunlaşmışlardır…
Hayat tecrübesi zayıf insanlar, Acemi Erlere benzer. İnsanları yeteri kadar tanımamaktan, deneyim sahibi olmamaktan kaynaklanan bir şaşkınlık, hayat acemilerinin yakasını bırakmaz. Acemilikten kaynaklanan şaşkınlık, her adım ve tutumlarında onlara eşlik eder. Ortama, insanlara, kurallara yabancı olmak, nasıl davranılacağını bilmemek hiç de kolay değil. Hayat acemileri, insanları yeteri kadar tanımadıkları gibi hayatta işlerin hep planladıkları şekilde yolunda gideceğine inanırlar. Oysa hayatın kendine mahsus bir akışı var. John Lennon’un, “hayat, sen başka planlar yaparken başına gelenlerdir” sözü hayat acemilerine çok önemli bir mesaj veriyor.
Fotoğrafa baktığım zaman şaşkınlık yaşayan bir çocuk var. Çocukluktaki şaşkınlıklar son derece normal. Önemli olan; ergen bir birey olup sorumluluk sahibi olduktan sonra hayat akışında şaşkınlık müptelası olmamaktır. Herkes, çocukluktan itibaren hayata acemi başlar ve şaşkınlıklar yaşar. Sağlıklı olan, hayatın ve toplumun içinde gelişirken tecrübe ve olgunluk eşliğinde şaşkınlıkların azalmasıdır…
Bunun için hayata açılmak, insanları yeteri kadar tanımaya önem vermek, kararları düşünerek almak ve risk planları yapmak, güçlü bir hafızaya sahip olmak ve hatalardan ders çıkarmak gerekiyor.
Günümüzün insanı maalesef bunlara yeteri kadar önem vermiyor. Ardı ardına bir şaşkınlıklar zinciri yaşadığında ise hayat ve toplum karşısındaki deneyimsizliğini sorgulamak yerine hayata ve topluma küsmeyi tercih etmektedir. Bu küskünlük, kendisinden başka kimseye zarar vermeyecek bir küskünlüktür.
Şaşkınlık üzerine düşünürken aklıma Erkin Koray’ın, “Şaşkın” adlı şarkısının sözleri geldi:
Şaşkın sana ne dedim sen ne yaptın
Dün gece gördüm seni ters yola saptın
Sana başka sözüm yok bu âlem içinde
Bir âlemsin şaşkın sen âlem içinde